Mobiliteitsscan: verschil tussen versies

Uit CROW Verkeersonderzoek
Ga naar: navigatie, zoeken
k (verwijzing brondata toegevoegd)
 
(11 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
De Mobiliteitsscan is een tool die inzicht geeft op het snijvlak van mobiliteit en ruimtelijke ordening. Het gaat dan om vragen zoals: wat is de huidige situatie, welke ontwikkelingen komen eraan, wat voor maatregelen zijn eventueel nodig, welke effecten zijn hiervan te verwachten? De Mobiliteitsscan ondersteunt verkeersprofessionals in dit proces. De scan geeft online inzicht in bereikbaarheid en laat visueel en cijfermatig de effecten van maatregelen zien. Zo draagt de scan effectief bij aan praktische en beleidsmatige verkeers- en mobiliteitsoplossingen.
+
De Mobiliteitsscan is een tool die inzicht geeft op het snijvlak van mobiliteit en ruimtelijke ordening. Het gaat dan om vragen zoals: wat is de huidige situatie, welke ontwikkelingen komen eraan, wat voor maatregelen zijn eventueel nodig, welke effecten zijn hiervan te verwachten? De Mobiliteitsscan ondersteunt verkeersprofessionals in dit proces. De scan geeft online inzicht in bereikbaarheid en laat visueel en cijfermatig de effecten van maatregelen zien. Zo draagt de scan effectief bij aan praktische en beleidsmatige verkeers- en mobiliteitsoplossingen. In de tool zijn bestanden aanwezig waarmee analyses gedaan kunnen worden. Ook kunnen eigen bestanden worden toegevoegd.
 +
=='''Wat en hoe gemeten?'''==
  
 +
De Mobiliteitsscan is een internettool die gemeten en berekende verkeersdata (auto, openbaar vervoer en fiets) ontsluit en met elkaar in verband brengt. Deze data kan in de Mobiliteitsscan worden ingelezen. Voorbeelden van dergelijke data zijn een verkeersmodel, een telling, of floating car data. Standaard zijn al enkele databronnen aanwezig, zoals de gegevens uit het Nieuw Regionaal Mode (NRM) en FCD.
  
== '''Wat en hoe gemeten?''' ==
+
De Mobiliteitsscan geeft inzicht in de locaties met bereikbaarheidsproblemen en laat zien welke wegvakken de vertraging veroorzaken. Bovendien biedt de Mobiliteitsscan de mogelijkheid de effecten van maatregelen en diensten in kaart te brengen.
  
 +
== '''Verwijzing brondata''' ==
 +
https://www.mobiliteitsscan.nl/mobscan/
  
 +
Hieronder worden enkele praktijkvoorbeelden gegeven:
 +
==Praktijkvoorbeeld: Modal shift van auto naar fiets==
 +
'''Wat is de opgave?'''
  
== Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt? ==
+
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stelt een subsidie beschikbaar voor fietsinfrastructuur die bijdraagt aan het verbeteren van de bereikbaarheid. Welke fiets(snel)weg draagt nu het meeste bij aan deze verbetering? Daartoe is het van belang de verschillende fietsprojecten te scoren op de potentiele modal shift  (van auto naar fiets) en de wegvakken waar deze modal shift plaatsvindt.
  
Om de potentie van de verschillende maatregelen te kunnen inschatten zijn de volgende gegevens nodig:
+
'''Welke alternatieven zijn verkend?'''
 +
 
 +
In totaal zijn meer dan 20 fietssnelwegen verkend en met de scan ingetekend en doorgerekend.
 +
 
 +
'''Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?'''
 +
 
 +
Om de potentiele verschuiving van auto naar fiets te kunnen bepalen zijn de volgende gegevens gebruikt:
 +
 
 +
[[Bestand:Fietssnelweg.png|kaderloos|600x600px]]
 +
 
 +
Daarnaast is inzicht in de samenhang tussen de reistijd auto en de reistijd fiets en vervoerwijzekeuze nodig. De Mobiliteitsscan combineert deze  gegevens en hanteert een op OVIN data gebaseerd algoritme om de effecten te bepalen. 
 +
 
 +
[[Bestand:Vb_fietsnetwerk_snelheden.png|kaderloos|1000x1000px]]
 +
 
 +
''Figuur: Voorbeeld snelheden fietsnetwerk (bron: fietstelweek)''
 +
 
 +
[[Bestand:Vb fietsverbinding.png|kaderloos|1000x1000px]]
 +
 
 +
''Figuur: Voorbeeld invoer fietsverbindingen (als fiets/voetveer) als maatregel in de scan''
 +
 
 +
De volgende output van de scan is gebruikt om de alternatieven naast elkaar te zetten:
 +
 
 +
*Aantal autoritten in het invloedsgebied van de fietsverbinding;
 +
*Aantal overstappers van auto naar fiets;
 +
*Modal split effect in procenten;
 +
*Aantal bespaarde autokilometers.
 +
 
 +
De scan laat ook zien waar de autoritten van het net verdwijnen zodat kan worden beoordeeld of met de maatregel ook autoknelpunten worden ontlast.
 +
 
 +
[[Bestand:Vb fietsnetwerk uitvoer.png|kaderloos|1000x1000px]]
  
[[Media:C:\Users\100149\OneDrive - CROW\Desktop\mob scan vb\metropoolregio adam\tabel 2.png]]
+
''Figuur: Voorbeeld van uitvoer met gebruik netwerk door fietsverkeer na treffen maatregel (in groen afname verplaatsingen in rood toename verplaatsingen)''
  
De scan biedt eenvoudig toegang tot deze verschillende databronnen. De huidige reistijden zijn standaard beschikbaar. Je kan kiezen uit verschillende bronnen: FCD data of modelsnelheden. De benchmark wordt bepaald op basis van jouw geselecteerde bronnen.
+
Het effect van de maatregel laat zien dan overkruisend verkeer voor een deel gebruik maakt van de nieuwe (veer)verbindingen.
  
Daarnaast is inzicht in de samenhang tussen maatregelen, die leiden tot een aanpassing  van de reistijd per modaliteit (auto/OV/fiets)  en de vervoerwijzekeuze nodig. De scan hanteert een aantal op onderzoek en enquêtes vuistregels waarmee de vervoerswijzekeuze op basis van de reistijden voor auto/OV en fiets kan worden bepaald voor verschillende situaties.
+
[[Bestand:Fietsbereikbaarheid locaties.png|kaderloos|1000x1000px]]
De Mobiliteitsscan combineert de data over het huidige verplaatsingsgedrag en de effecten van maatregelen. De scan berekent hiermee de routes van nieuwe verplaatsingen en bepaalt ook welke routes minder gebruikt worden voor autoverplaatsingen als bijvoorbeeld meer gebruik wordt gemaakt van de elektrische fiets.
 
  
 +
Tevens laat de scan, via deze bereikbaarheidskaarten zien vanuit welke locaties de fietsbereikbaarheid verbetert. In tabelvorm wordt aangegeven hoeveel Inwoners/Arbeidsplaatsen vanuit de geselecteerde zone te bereiken zijn binnen een bepaalde tijd. Voor fietsverplaatsingen naar de groene zones verbetert de fietsreistijd vanuit het geselecteerde gebied (Rivium -> Feijenoord).
  
'''Praktijkvoorbeelden'''
+
'''Wat was de conclusie?'''
  
 +
De 20 fietsverbindingen zijn op exact dezelfde wijze ingevoerd en beoordeeld daarbij gebruikmakend van dezelfde databronnen. De scan bleek simpel, eenduidig en gaf snel uitkomsten die konden worden gebruikt bij de vergelijkende analyse op te leveren.
  
Verkennen beleidsopties Metropoolregio Amsterdam
+
==Praktijkvoorbeeld: Beleidsopties Metropoolregio Amsterdam==
 +
'''Wat is de opgave?'''
  
Wat is de opgave?
 
 
De Metropoolregio Amsterdam en het ministerie van Infrastructuur en Milieu had behoefte aan een onderzoek waarbij verschillende beleidsopties voor het verbeteren van het mobiliteitssysteem in de regio met elkaar werden vergeleken. Welke beleidsoptie draagt nu het meeste bij aan het zeker stellen van de bereikbaarheid van deze regio?  
 
De Metropoolregio Amsterdam en het ministerie van Infrastructuur en Milieu had behoefte aan een onderzoek waarbij verschillende beleidsopties voor het verbeteren van het mobiliteitssysteem in de regio met elkaar werden vergeleken. Welke beleidsoptie draagt nu het meeste bij aan het zeker stellen van de bereikbaarheid van deze regio?  
  
Welke alternatieven zijn verkend?
+
'''Welke alternatieven zijn verkend?'''
 +
 
 
Met behulp van de Mobiliteitsscan zijn 10 “what-if” analyses uitgevoerd om de gevoeligheid van beleidsopties en autonome ontwikkelingen te verkennen. De volgende scenario’s zijn verkend:
 
Met behulp van de Mobiliteitsscan zijn 10 “what-if” analyses uitgevoerd om de gevoeligheid van beleidsopties en autonome ontwikkelingen te verkennen. De volgende scenario’s zijn verkend:
  
[[Bestand:C:\Users\100149\OneDrive - CROW\Desktop\mob scan vb\metropoolregio adam\tabel 1.png]]
+
[[Bestand:Tabel 1.png|kaderloos|600x600px]]
   
+
 
 +
<u>Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?</u>
 +
 
 +
Om de potentie van de verschillende maatregelen te kunnen inschatten zijn de volgende gegevens nodig:
 +
 
 +
[[Bestand:Databronnen.png|kaderloos|600x600px]]
 +
 
 +
De scan biedt eenvoudig toegang tot deze verschillende databronnen. De huidige reistijden zijn standaard beschikbaar. Je kan kiezen uit verschillende bronnen: FCD data of modelsnelheden. De benchmark wordt bepaald op basis van jouw geselecteerde bronnen. Daarnaast is inzicht in de samenhang tussen maatregelen, die leiden tot een aanpassing  van de reistijd per modaliteit (auto/OV/fiets) en de vervoerswijzekeuze nodig. De scan hanteert een aantal vuistregels waarmee de vervoerswijzekeuze kan worden bepaald voor verschillende situaties. De Mobiliteitsscan combineert de data over het huidige verplaatsingsgedrag en de effecten van maatregelen. De scan berekent hiermee de routes van nieuwe verplaatsingen en bepaalt ook welke routes minder gebruikt worden voor autoverplaatsingen als bijvoorbeeld meer gebruik wordt gemaakt van de elektrische fiets.
 +
 
 
De 10 scenario’s zijn eenvoudig met de tools in de scan ingetekend en doorgerekend.
 
De 10 scenario’s zijn eenvoudig met de tools in de scan ingetekend en doorgerekend.
  
[[Bestand:C:\Users\100149\OneDrive - CROW\Desktop\mob scan vb\metropoolregio adam\intensiteitstoename.png]]
+
[[Bestand:Intensiteitstoename.png|kaderloos|552x552px]]
+
 
Figuur 4: Voorbeeld impact inzetten op E-bike op intensiteiten op het hoofdwegennet.
+
''Figuur: Voorbeeld impact inzetten op E-bike op intensiteiten op het hoofdwegennet.''
  
 
De volgende output van de scan is gebruikt om de alternatieven naast elkaar te zetten:
 
De volgende output van de scan is gebruikt om de alternatieven naast elkaar te zetten:
• Sterk vertraagde ritten (geïndexeerd);
 
• Vertragingsuren (geïndexeerd).
 
  
Daarnaast is de grafische uitvoer van de scan gebruikt om mogelijke effecten te illustreren (zie bijvoorbeeld figuur 5 met uitvoer over verbeterde lokale bereikbaarheid als gevolg van ITS maatregelen in de stad).  
+
*Sterk vertraagde ritten (geïndexeerd);
 +
*Vertragingsuren (geïndexeerd).
 +
 
 +
Daarnaast is de grafische uitvoer van de scan gebruikt om mogelijke effecten te illustreren. Zo toont onderstaande figuur uitvoer over verbeterde lokale bereikbaarheid als gevolg van ITS maatregelen in de stad.  
  
+
[[Bestand:BBI.png|kaderloos|566x566px]]
[[Bestand:C:\Users\100149\OneDrive - CROW\Desktop\mob scan vb\metropoolregio adam\BBI.png]]
 
  
Figuur 5: Voorbeeld van uitvoer op basis van de Bereikbaarheidsindicator
+
''Figuur: Voorbeeld van uitvoer op basis van de Bereikbaarheidsindicator''
  
 
'''Wat was de conclusie?'''
 
'''Wat was de conclusie?'''
 +
 
Met de scan kon eenvoudig de verschillende beleidsrichtingen verkend worden en met elkaar worden vergeleken op potentiele impact. Door de uitkomsten van de BBI te indexeren is een snel en goed vergelijkbaar inzicht verkregen in het oplossend vermogen van verschillende beleidsopties.  
 
Met de scan kon eenvoudig de verschillende beleidsrichtingen verkend worden en met elkaar worden vergeleken op potentiele impact. Door de uitkomsten van de BBI te indexeren is een snel en goed vergelijkbaar inzicht verkregen in het oplossend vermogen van verschillende beleidsopties.  
 +
 +
==Praktijkvoorbeeld: Beter benutten door spitsmijden==
 +
'''Wat is de opgave?'''
 +
 +
In het kader van Beter Benutten Vervolg zijn de regio’s uitgedaagd om maatregelen uit te werken die bijdragen aan het verminderen van de deur-tot-deur reistijd van verplaatsingen naar en van de regio. Voor maatregelen die op korte termijn konden worden uitgevoerd en die aantoonbaar bijdragen aan het verminderen van het aantal sterk vertraagde ritten stelde het Rijk subsidie beschikbaar.
 +
 +
'''Welke alternatieven zijn verkend?'''
 +
 +
Door de 12 Beter Benutten regio’s zijn in totaal meer dan 250 maatregelen met de Mobiliteitsscan verkend. Dit betrof maatregelen specifiek gericht op het stimuleren fietsverkeer, het promoten van spitsmijdingen op knelpunten, slimme logistiek, mobiliteitsmanagement en kleine infrastructurele verbeteringen.
 +
 +
'''Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?'''
 +
 +
De Mobiliteitsscan is in elke fase van het Beter Benutten Vervolg programma gebruikt. In de zogenaamde Verkeersanalyse zijn de deur-tot-deur relaties met de meeste vertraging achterhaald. Voor die relaties zijn op maat maatregelen verkend met de scan. De effectiviteit van het hele programma is berekend door de daadwerkelijk behaalde spitsmijdingen en de infra-aanpassingen in de mobiliteitsscan in te voeren en de afname in sterk vertraagde ritten en vertragingsuren als gevolg van de maatregelen te berekenen.
 +
 +
[[Bestand:Figuur 6.png|kaderloos|993x993px]]
 +
 +
''Figuur: Voorbeeld verkeersanalyse vertraagde ritten richting Rotterdam''
 +
 +
Deze figuur laat zien waar de ritten richting Rotterdam Centrum (de rode stip op de kaart) vertraging oplopen. De kleuren op het wegennet zijn een indicatie van de vertraging. Hoe donkerder de kleur, hoe meer vertraging. De blauwe stippen geven de herkomsten aan van de ritten naar Rotterdam
 +
 +
[[Bestand:Figuur 7.png|kaderloos|1000x1000px]]
 +
 +
''Figuur: Voorbeeld Bereikbaarheidsindicator met per partje van het dartdiagram een indicatie van het aantal ritten verdeeld in drie afstandsklassen (0-7,5, 7,5 – 30 km, en meer dan 30 km)''
 +
 +
Met de scan kan de Bereikbaarheidsindicator voor een zone/wijk of gemeente worden getoond. Zo kan eenvoudig de bereikbaarheid van verschillende gebieden met elkaar worden vergeleken en op maat maatregelen worden ontworpen. In onderstaande figuren is de invoer van twee verschillende maatregelen verduidelijkt:
 +
 +
'''Maatregel: Mobiliteitsmanagement maatregel naar centrum Rotterdam'''
 +
 +
In Rotterdam Centrum zijn gebieden geselecteerd (de zwarte stippen in onderstaande figuur) waarvan verwacht mag worden dat door een scala aan maatregelen het aantal aankomsten en vertrekken tijdens de spits zal afnemen. De verwachte reductie aan verkeer van/naar het centrum is daarna als concrete maatregel ingevoerd.
 +
 +
[[Bestand:Figuur 8b.png|kaderloos|997x997px]]
 +
 +
''Figuur: Voorbeeld invoer Mobiliteitsmanagement maatregel voor centrum Rotterdam.''
 +
 +
'''Maatregel: Spitsmijden op de A13'''
 +
 +
Een wegvak waarop spitsmijden wordt gepromoot kan in de scan eenvoudig worden geselecteerd waarna het verwachte (of gerealiseerde) aantal spitsmijdingen kan worden ingevoerd.
 +
 +
[[Bestand:Figuur 9.png|kaderloos|985x985px]]
 +
 +
''Figuur: Voorbeeld invoeren spitsmijden wegvak maatregel op de A13 richting Rotterdam.''
 +
 +
'''Wat was de conclusie?'''
 +
 +
Met de Mobiliteitsscan hebben regio’s maatregelen kunnen verkennen en op effectiviteit kunnen toetsen. Twee voorbeelden van maatregelen zijn hiervoor toegelicht. Door deze maatregelen als totaal pakket in de mobiliteitsscan in te voeren en de voortgang van het programma op verschillende momenten in te voeren in de scan is ook de monitoring van het totaal programma met de scan in beeld gebracht.
 +
 +
=Praktijkvoorbeeld:  Veranderen van infrastructuur=
 +
'''Wat is de opgave?'''
 +
 +
Bij projecten in het kader van wegwerkzaamheden is de scan gebruikt om verschillende opties voor het afsluiten van delen van het wegennet naast elkaar te zetten.
 +
 +
'''Welke alternatieven zijn verkend?'''
 +
 +
Opties die met elkaar zijn vergeleken hadden betrekking op de keuze op bepaalde afritten af te sluiten en verkeer via het onderliggend wegennet om te laten rijden.
 +
 +
'''Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?'''
 +
 +
Met de scan kan eenvoudig de snelheid op wegen worden teruggebracht. Dit kan voor een individueel wegvak dan wel voor wegen binnen een gebied (zie figuur 10). Door nu verschillende scenario’s voor het onderhoud in de scan in te voeren en indicatoren als verliesuren en voertuigkilometer met elkaar te vergelijken kan de wegbeheerder een beeld krijgen van de mogelijke impact van wegwerkzaamheden en zo een keuze maken voor de variant die de minste hinder oplevert.
 +
 +
[[Bestand:Figuur10.png|kaderloos|1507x1507px]]''Figuur: Voorbeeld invoeren afsluiten toerit op de A16 richting het noorden.''
 +
 +
'''Wat was de conclusie?'''
 +
 +
Met de Mobiliteitsscan zijn verschillende scenario’s voor wegafsluitingen in het kader van onderhoud met doorgerekend en met elkaar vergeleken. De uitkomsten van de scan hebben een rol gespeeld bij het bepalen van de wijze van onderhoud met de minste consequenties voor het wegverkeer.
 +
 +
=Praktijkvoorbeeld: Verkennen maatregelen Stadshouderskade=
 +
'''Wat is de opgave?'''
 +
 +
In Amsterdam is de Stadshouderskade een van de wegen waar sprake is van een hoge emissie van NO<sub>2.</sub>  Om te beoordelen welke maatregelen kunnen bijdragen aan het verlagen van deze emissie is de Mobiliteitsscan gebruikt (zie https://www.ce.nl/publicaties/2094/expertinschatting-effecten-maatregelen-op-stedelijke-luchtkwaliteit-amsterdam )
 +
 +
'''Welke alternatieven zijn verkend?'''
 +
 +
Met de scan is op basis van het verplaatsingspatroon van verkeer op de Stadshouderskade verkend of OV- en fietsmaatregelen voldoende kunnen bijdragen aan het verbeteren van de luchtkwaliteit.
 +
 +
'''Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?'''
 +
 +
De scan is allereerst gebruikt om zicht te krijgen op het soort verplaatsingen dat gebruik maakt van de Stadhouderskade. Het aantal korte ritten via de kade en de herkomsten en bestemmingen van dit verkeer is via de scan bekeken.
 +
 +
[[Bestand:Figuur12.png|kaderloos|1000x1000px]]
 +
 +
''Figuur: Herkomsten (groen) en bestemmingen (rood)  van het verkeer op de Stadhouderskade. De omvang van de bollen is een indicatie van het aantal ritten.''
 +
 +
Daarna zijn verschillende scenario’s die ingrepen op het aantal korte ritten (meer fietsverplaatsingen ) of op specifieke relaties (oost-west relaties) met de scan verkend. Een van die opties was het bufferen van verkeer buiten de centrumring.
 +
 +
'''Wat was de conclusie?'''
 +
 +
De verschillende opties zijn met de scan verkend. Van een generiek fietsprogramma mag verwacht worden dat circa 10% van de autoritten op de Stadhouderskade gaat verdwijnen. Van een buffer maatregel mag meer verwacht worden. Tot 50% van het huidige verkeer verdwijnt van de Stadshouderkade en neemt een route buiten het centrum om.
  
 
[[Category:Databronnen]]
 
[[Category:Databronnen]]
[[Category:CROW]
 

Huidige versie van 8 mrt 2019 om 15:43

De Mobiliteitsscan is een tool die inzicht geeft op het snijvlak van mobiliteit en ruimtelijke ordening. Het gaat dan om vragen zoals: wat is de huidige situatie, welke ontwikkelingen komen eraan, wat voor maatregelen zijn eventueel nodig, welke effecten zijn hiervan te verwachten? De Mobiliteitsscan ondersteunt verkeersprofessionals in dit proces. De scan geeft online inzicht in bereikbaarheid en laat visueel en cijfermatig de effecten van maatregelen zien. Zo draagt de scan effectief bij aan praktische en beleidsmatige verkeers- en mobiliteitsoplossingen. In de tool zijn bestanden aanwezig waarmee analyses gedaan kunnen worden. Ook kunnen eigen bestanden worden toegevoegd.

Wat en hoe gemeten?

De Mobiliteitsscan is een internettool die gemeten en berekende verkeersdata (auto, openbaar vervoer en fiets) ontsluit en met elkaar in verband brengt. Deze data kan in de Mobiliteitsscan worden ingelezen. Voorbeelden van dergelijke data zijn een verkeersmodel, een telling, of floating car data. Standaard zijn al enkele databronnen aanwezig, zoals de gegevens uit het Nieuw Regionaal Mode (NRM) en FCD.

De Mobiliteitsscan geeft inzicht in de locaties met bereikbaarheidsproblemen en laat zien welke wegvakken de vertraging veroorzaken. Bovendien biedt de Mobiliteitsscan de mogelijkheid de effecten van maatregelen en diensten in kaart te brengen.

Verwijzing brondata

https://www.mobiliteitsscan.nl/mobscan/

Hieronder worden enkele praktijkvoorbeelden gegeven:

Praktijkvoorbeeld: Modal shift van auto naar fiets

Wat is de opgave?

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stelt een subsidie beschikbaar voor fietsinfrastructuur die bijdraagt aan het verbeteren van de bereikbaarheid. Welke fiets(snel)weg draagt nu het meeste bij aan deze verbetering? Daartoe is het van belang de verschillende fietsprojecten te scoren op de potentiele modal shift  (van auto naar fiets) en de wegvakken waar deze modal shift plaatsvindt.

Welke alternatieven zijn verkend?

In totaal zijn meer dan 20 fietssnelwegen verkend en met de scan ingetekend en doorgerekend.

Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?

Om de potentiele verschuiving van auto naar fiets te kunnen bepalen zijn de volgende gegevens gebruikt:

Fietssnelweg.png

Daarnaast is inzicht in de samenhang tussen de reistijd auto en de reistijd fiets en vervoerwijzekeuze nodig. De Mobiliteitsscan combineert deze  gegevens en hanteert een op OVIN data gebaseerd algoritme om de effecten te bepalen.

Vb fietsnetwerk snelheden.png

Figuur: Voorbeeld snelheden fietsnetwerk (bron: fietstelweek)

Vb fietsverbinding.png

Figuur: Voorbeeld invoer fietsverbindingen (als fiets/voetveer) als maatregel in de scan

De volgende output van de scan is gebruikt om de alternatieven naast elkaar te zetten:

  • Aantal autoritten in het invloedsgebied van de fietsverbinding;
  • Aantal overstappers van auto naar fiets;
  • Modal split effect in procenten;
  • Aantal bespaarde autokilometers.

De scan laat ook zien waar de autoritten van het net verdwijnen zodat kan worden beoordeeld of met de maatregel ook autoknelpunten worden ontlast.

Vb fietsnetwerk uitvoer.png

Figuur: Voorbeeld van uitvoer met gebruik netwerk door fietsverkeer na treffen maatregel (in groen afname verplaatsingen in rood toename verplaatsingen)

Het effect van de maatregel laat zien dan overkruisend verkeer voor een deel gebruik maakt van de nieuwe (veer)verbindingen.

Fietsbereikbaarheid locaties.png

Tevens laat de scan, via deze bereikbaarheidskaarten zien vanuit welke locaties de fietsbereikbaarheid verbetert. In tabelvorm wordt aangegeven hoeveel Inwoners/Arbeidsplaatsen vanuit de geselecteerde zone te bereiken zijn binnen een bepaalde tijd. Voor fietsverplaatsingen naar de groene zones verbetert de fietsreistijd vanuit het geselecteerde gebied (Rivium -> Feijenoord).

Wat was de conclusie?

De 20 fietsverbindingen zijn op exact dezelfde wijze ingevoerd en beoordeeld daarbij gebruikmakend van dezelfde databronnen. De scan bleek simpel, eenduidig en gaf snel uitkomsten die konden worden gebruikt bij de vergelijkende analyse op te leveren.

Praktijkvoorbeeld: Beleidsopties Metropoolregio Amsterdam

Wat is de opgave?

De Metropoolregio Amsterdam en het ministerie van Infrastructuur en Milieu had behoefte aan een onderzoek waarbij verschillende beleidsopties voor het verbeteren van het mobiliteitssysteem in de regio met elkaar werden vergeleken. Welke beleidsoptie draagt nu het meeste bij aan het zeker stellen van de bereikbaarheid van deze regio?

Welke alternatieven zijn verkend?

Met behulp van de Mobiliteitsscan zijn 10 “what-if” analyses uitgevoerd om de gevoeligheid van beleidsopties en autonome ontwikkelingen te verkennen. De volgende scenario’s zijn verkend:

Tabel 1.png

Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?

Om de potentie van de verschillende maatregelen te kunnen inschatten zijn de volgende gegevens nodig:

Databronnen.png

De scan biedt eenvoudig toegang tot deze verschillende databronnen. De huidige reistijden zijn standaard beschikbaar. Je kan kiezen uit verschillende bronnen: FCD data of modelsnelheden. De benchmark wordt bepaald op basis van jouw geselecteerde bronnen. Daarnaast is inzicht in de samenhang tussen maatregelen, die leiden tot een aanpassing van de reistijd per modaliteit (auto/OV/fiets) en de vervoerswijzekeuze nodig. De scan hanteert een aantal vuistregels waarmee de vervoerswijzekeuze kan worden bepaald voor verschillende situaties. De Mobiliteitsscan combineert de data over het huidige verplaatsingsgedrag en de effecten van maatregelen. De scan berekent hiermee de routes van nieuwe verplaatsingen en bepaalt ook welke routes minder gebruikt worden voor autoverplaatsingen als bijvoorbeeld meer gebruik wordt gemaakt van de elektrische fiets.

De 10 scenario’s zijn eenvoudig met de tools in de scan ingetekend en doorgerekend.

Intensiteitstoename.png

Figuur: Voorbeeld impact inzetten op E-bike op intensiteiten op het hoofdwegennet.

De volgende output van de scan is gebruikt om de alternatieven naast elkaar te zetten:

  • Sterk vertraagde ritten (geïndexeerd);
  • Vertragingsuren (geïndexeerd).

Daarnaast is de grafische uitvoer van de scan gebruikt om mogelijke effecten te illustreren. Zo toont onderstaande figuur uitvoer over verbeterde lokale bereikbaarheid als gevolg van ITS maatregelen in de stad.

BBI.png

Figuur: Voorbeeld van uitvoer op basis van de Bereikbaarheidsindicator

Wat was de conclusie?

Met de scan kon eenvoudig de verschillende beleidsrichtingen verkend worden en met elkaar worden vergeleken op potentiele impact. Door de uitkomsten van de BBI te indexeren is een snel en goed vergelijkbaar inzicht verkregen in het oplossend vermogen van verschillende beleidsopties.

Praktijkvoorbeeld: Beter benutten door spitsmijden

Wat is de opgave?

In het kader van Beter Benutten Vervolg zijn de regio’s uitgedaagd om maatregelen uit te werken die bijdragen aan het verminderen van de deur-tot-deur reistijd van verplaatsingen naar en van de regio. Voor maatregelen die op korte termijn konden worden uitgevoerd en die aantoonbaar bijdragen aan het verminderen van het aantal sterk vertraagde ritten stelde het Rijk subsidie beschikbaar.

Welke alternatieven zijn verkend?

Door de 12 Beter Benutten regio’s zijn in totaal meer dan 250 maatregelen met de Mobiliteitsscan verkend. Dit betrof maatregelen specifiek gericht op het stimuleren fietsverkeer, het promoten van spitsmijdingen op knelpunten, slimme logistiek, mobiliteitsmanagement en kleine infrastructurele verbeteringen.

Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?

De Mobiliteitsscan is in elke fase van het Beter Benutten Vervolg programma gebruikt. In de zogenaamde Verkeersanalyse zijn de deur-tot-deur relaties met de meeste vertraging achterhaald. Voor die relaties zijn op maat maatregelen verkend met de scan. De effectiviteit van het hele programma is berekend door de daadwerkelijk behaalde spitsmijdingen en de infra-aanpassingen in de mobiliteitsscan in te voeren en de afname in sterk vertraagde ritten en vertragingsuren als gevolg van de maatregelen te berekenen.

Figuur 6.png

Figuur: Voorbeeld verkeersanalyse vertraagde ritten richting Rotterdam

Deze figuur laat zien waar de ritten richting Rotterdam Centrum (de rode stip op de kaart) vertraging oplopen. De kleuren op het wegennet zijn een indicatie van de vertraging. Hoe donkerder de kleur, hoe meer vertraging. De blauwe stippen geven de herkomsten aan van de ritten naar Rotterdam

Figuur 7.png

Figuur: Voorbeeld Bereikbaarheidsindicator met per partje van het dartdiagram een indicatie van het aantal ritten verdeeld in drie afstandsklassen (0-7,5, 7,5 – 30 km, en meer dan 30 km)

Met de scan kan de Bereikbaarheidsindicator voor een zone/wijk of gemeente worden getoond. Zo kan eenvoudig de bereikbaarheid van verschillende gebieden met elkaar worden vergeleken en op maat maatregelen worden ontworpen. In onderstaande figuren is de invoer van twee verschillende maatregelen verduidelijkt:

Maatregel: Mobiliteitsmanagement maatregel naar centrum Rotterdam

In Rotterdam Centrum zijn gebieden geselecteerd (de zwarte stippen in onderstaande figuur) waarvan verwacht mag worden dat door een scala aan maatregelen het aantal aankomsten en vertrekken tijdens de spits zal afnemen. De verwachte reductie aan verkeer van/naar het centrum is daarna als concrete maatregel ingevoerd.

Figuur 8b.png

Figuur: Voorbeeld invoer Mobiliteitsmanagement maatregel voor centrum Rotterdam.

Maatregel: Spitsmijden op de A13

Een wegvak waarop spitsmijden wordt gepromoot kan in de scan eenvoudig worden geselecteerd waarna het verwachte (of gerealiseerde) aantal spitsmijdingen kan worden ingevoerd.

Figuur 9.png

Figuur: Voorbeeld invoeren spitsmijden wegvak maatregel op de A13 richting Rotterdam.

Wat was de conclusie?

Met de Mobiliteitsscan hebben regio’s maatregelen kunnen verkennen en op effectiviteit kunnen toetsen. Twee voorbeelden van maatregelen zijn hiervoor toegelicht. Door deze maatregelen als totaal pakket in de mobiliteitsscan in te voeren en de voortgang van het programma op verschillende momenten in te voeren in de scan is ook de monitoring van het totaal programma met de scan in beeld gebracht.

Praktijkvoorbeeld:  Veranderen van infrastructuur

Wat is de opgave?

Bij projecten in het kader van wegwerkzaamheden is de scan gebruikt om verschillende opties voor het afsluiten van delen van het wegennet naast elkaar te zetten.

Welke alternatieven zijn verkend?

Opties die met elkaar zijn vergeleken hadden betrekking op de keuze op bepaalde afritten af te sluiten en verkeer via het onderliggend wegennet om te laten rijden.

Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?

Met de scan kan eenvoudig de snelheid op wegen worden teruggebracht. Dit kan voor een individueel wegvak dan wel voor wegen binnen een gebied (zie figuur 10). Door nu verschillende scenario’s voor het onderhoud in de scan in te voeren en indicatoren als verliesuren en voertuigkilometer met elkaar te vergelijken kan de wegbeheerder een beeld krijgen van de mogelijke impact van wegwerkzaamheden en zo een keuze maken voor de variant die de minste hinder oplevert.

Figuur10.pngFiguur: Voorbeeld invoeren afsluiten toerit op de A16 richting het noorden.

Wat was de conclusie?

Met de Mobiliteitsscan zijn verschillende scenario’s voor wegafsluitingen in het kader van onderhoud met doorgerekend en met elkaar vergeleken. De uitkomsten van de scan hebben een rol gespeeld bij het bepalen van de wijze van onderhoud met de minste consequenties voor het wegverkeer.

Praktijkvoorbeeld: Verkennen maatregelen Stadshouderskade

Wat is de opgave?

In Amsterdam is de Stadshouderskade een van de wegen waar sprake is van een hoge emissie van NO2.  Om te beoordelen welke maatregelen kunnen bijdragen aan het verlagen van deze emissie is de Mobiliteitsscan gebruikt (zie https://www.ce.nl/publicaties/2094/expertinschatting-effecten-maatregelen-op-stedelijke-luchtkwaliteit-amsterdam )

Welke alternatieven zijn verkend?

Met de scan is op basis van het verplaatsingspatroon van verkeer op de Stadshouderskade verkend of OV- en fietsmaatregelen voldoende kunnen bijdragen aan het verbeteren van de luchtkwaliteit.

Hoe is de Mobiliteitsscan gebruikt?

De scan is allereerst gebruikt om zicht te krijgen op het soort verplaatsingen dat gebruik maakt van de Stadhouderskade. Het aantal korte ritten via de kade en de herkomsten en bestemmingen van dit verkeer is via de scan bekeken.

Figuur12.png

Figuur: Herkomsten (groen) en bestemmingen (rood)  van het verkeer op de Stadhouderskade. De omvang van de bollen is een indicatie van het aantal ritten.

Daarna zijn verschillende scenario’s die ingrepen op het aantal korte ritten (meer fietsverplaatsingen ) of op specifieke relaties (oost-west relaties) met de scan verkend. Een van die opties was het bufferen van verkeer buiten de centrumring.

Wat was de conclusie?

De verschillende opties zijn met de scan verkend. Van een generiek fietsprogramma mag verwacht worden dat circa 10% van de autoritten op de Stadhouderskade gaat verdwijnen. Van een buffer maatregel mag meer verwacht worden. Tot 50% van het huidige verkeer verdwijnt van de Stadshouderkade en neemt een route buiten het centrum om.